Finansal Güvenliğin İpucu: Aile Bütçesi Nedir?

Sürekli artan harcamalar, yaptığınız alışverişler, doğal gazdan elektriğe kadar tüm faturalar, kira giderleri derken aile bütçeniz zorlanabilir. Hayat pahalılığı karşısında finansal sağlığınızı korumak için harcamalarınızı kontrol altına almak istiyor olabilirsiniz. Bunun en iyi yollarından biri aile bütçesi planlaması! 

Aile bütçesi ne anlama gelir, aile bütçesi hazırlarken nelere gerek duyarız? Gelin, aile bütçesinin anlamına ve nasıl yapılacağına daha yakından bakalım.

Aile Bütçesi Nasıl Oluşturulur?

Gelirinizi doğru şekilde planlayabilmek, harcamalarınızla ilgili sürdürülebilir bir plan oluşturmak için bu adımları izleyebilirsiniz.

1. Ailenizin Toplam Gelirini Hesaplayın

Aile bütçesinin yapılabilmesi için ilk adım olarak toplam gelirinizi belirleyin. Toplam gelir belirlenirken hane içinde çalışan herkesin hesaba katılması gerekir. Aile üyelerini ve her ay kazandıkları paraları bir liste hâline getirebilir ve toplam hane gelirinizi belirleyebilirsiniz. Böylece her ay evinize giren parayı net şekilde görebilir ve harcamalarınızı da rahatlıkla planlayabilirsiniz.

2. Giderlerinizi Listeleyin

Evin aylık giderlerini hesaplamak da önemli bir adım. Tüm aile üyelerinin sabit ve değişen aylık harcamalarını gösteren bir hesap defteri oluşturabilirsiniz. Kira, fatura, mutfak ihtiyaçları, ulaşım, sağlık, eğitim, kişisel ihtiyaçlar gibi başlıklar altında aylık giderleri kalem kalem listelediğiniz zaman masraflar da açıkça ortaya çıkmış olacak.

3. Temel İhtiyaçları Diğerlerinden Ayırın

Aile bütçenizi en iyi şekilde yönetebilmek için harcama listesindeki zorunlu temel ihtiyaçları diğerlerinden ayırabilirsiniz. Örneğin faturalar temel ihtiyaçlardandır ve ilk ödenmesi gereken gider kalemleri arasındadır. Bu ve benzeri temel giderleri belirledikten sonra elinizde ne kadarlık bir maddi varlığın kaldığını görebilirsiniz. 

4. Ortak Bütçe Hedeflerinizi Belirleyin

Gelirinizi, giderlerinizi ve temel ihtiyaçlarınızı belirledikten sonra sıra finansal hedefleri belirlemekte! Aile üyelerinizle görüşerek yakın ve uzak tarihli finansal hedeflerinizi oluşturabilirsiniz. Bunun sonucunda tatile çıkmak, araba satın almak veya yeni bir eve taşınmak gibi çeşitli hedefler etrafında birleşebilirsiniz. Örneğin satın almayı düşündüğünüz aile aracı için herkesin ne kadar katkı sunması gerektiğini planın en başında belirlemek öngörülebilirlik bakımından avantaj sağlar.

Tüm bunlara ek olarak hedeflerinize ulaşabilmek için ailece tasarruf yapılabilecek kalemleri de belirleyebilirsiniz. Örneğin gider tablonuza bakıp kullanmadığınız uygulamaların aboneliklerini iptal ederek bütçenize katkı sunabilirsiniz.

Temel Aile Giderleri Nelerdir?

Giderler, temel ihtiyaçlar ve kişisel giderler olarak sınıflandırılabilir. Aile bütçesi planlamasında büyük rol oynayan bu giderlerin düzenli olarak takip edilmesi gerekir. Eğer finansal açıdan bazı ihtiyaçlarınızı kısıtlamanız gerektiğini düşünüyorsanız temel giderlerinizi diğerlerinden ayırarak işe başlayabilirsiniz.

Temel aile giderlerinden bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz:

• Mutfak alışverişi başta olmak üzere kafe, restoran ve tüm yiyecek/içecek giderleri.
• Toplu taşıma veya özel araç fark etmeksizin ulaşımla ilgili tüm giderler. Örneğin aylık abonman ücreti, özel aracınız varsa araç bakımı, yakıt ihtiyacı, vergileri ve sigorta giderlerini bu grupta sayabiliriz.
• Kirada oturuyorsanız kira gideri, apartman aidatları ve ortak giderleriniz temel giderler arasındadır.
• Düzenli veya ani gelişen sağlık desteği ihtiyaçlarınız için ayırdığınız bütçe. Örneğin muayene ve ilaç ücretleri gibi tüm sağlık giderleriniz bu kalem içine dâhil edilebilir.
• Eğitim hayatı devam eden kişilerin okul taksitleri, araç gereç masrafları veya katıldıkları kurslar gibi tüm eğitim giderleri.

Ailenin temel giderleri olan bu maddelerin arasına kredi borcu gibi daha pek çok harcama kalemi eklenebilir. Temel aile giderlerinin özelliği belirli bir süre düzenli şekilde ödenme zorunluluğu olmasıdır. 

Aile Bütçesinde Tasarruf Yapmanın Pratik Yolları 

Aile bütçesi hesaplama işleminin ardından harcamaları azaltma yoluna gitmeniz gerektiğini görebilirsiniz. Hazırladığınız aile bütçesindeki giderleri tek tek gözden geçirerek işe başlamanız mümkün. 

Tasarruf yapmanızı sağlayacak pratik yollardan bazıları şunlardır:

• Finansal hedeflerinize ulaşabilmek için ilk olarak alışverişlerinizi düzenlemeniz gerekebilir. Alışveriş listelerinize yalnızca temel ihtiyaçlarınızı ekleyerek gereksiz harcamaları büyük ölçüde azaltabilirsiniz.
• Her ay ödediğiniz faturaları da gözden geçirmeyi tercih edebilirsiniz. Enerji tasarrufu konusunda aile üyelerinizi bilinçlendirirseniz fatura giderlerinizi de büyük ölçüde değiştirebilirsiniz.
• Evde bozulan veya yenilemeyi düşündüğünüz eşyaları tamir ettirerek aile bütçenizi rahatlatabilirsiniz. Böylece çok daha az harcamayla ihtiyaçlarınızı karşılayabilirsiniz.
• Artık kullanmak istemediğiniz eşyalarınızı atmak yerine onları ikinci el olarak satabilir ve ek gelir elde edebilirsiniz. Bu sayede aile bütçenizi zorlamadan kendi kişisel harcamalarınız için birikim yapabilirsiniz. 
• Tam zamanlı çalışmayan aile fertleri hobilerini kazanca dönüştürebilir. El sanatları, fotoğrafçılık, yemek yapma ve benzeri pek çok hobi ek gelir kaynağına dönüşebilir.

Aile Bütçesi Konusunda Çocuklarla Nasıl İletişim Kurulabilir?

Aile bütçesi düzenlemesinde ebeveynler kadar çocukların da bilinçli davranması önemlidir. Bu yüzden de küçük büyük tüm çocuklarınızla aile bütçesi ve tasarruf konularında çeşitli sohbetler gerçekleştirebilirsiniz.

Çocuklarınıza ilk olarak gereksiz harcamaların neden yanlış olduğunu öğreterek işe başlayabilirsiniz. Örneğin çocuklarınız sürekli yeni oyuncaklar istiyorsa onlara, "Hayır!" demek yerine aile bütçesi yönetiminin önemi hakkında bilgiler verebilirsiniz. Şu an var olan oyuncaklarıyla oynamaya devam etmeleri durumunda ilerleyen zamanda güzel bir tatile çıkabileceğinizi veya farklı bir hediyeyle onları ödüllendirebileceğinizi söyleyebilirsiniz.

Bu durumu ifade ederken çocuklarınıza karşı hep olumlu ve ılımlı davranmanız gerektiğini de unutmayın. Onlara dürüstçe ve anlayabilecekleri bir dille bütçenizin durumundan söz edebilirsiniz. Ne kadar samimi ve gerçekçi davranırsanız çocuğunuzla ilişkiniz de o kadar sağlıklı olur. Böylece çok daha kolay uzlaşabilirsiniz.

Aile İçinde Bütçe Konusunda Uzlaşma Sağlamanın İpuçları

Aile bütçesi düzenlenirken doğru olan bireylerin yalnız başlarına değil, aile fertleriyle ortak karar almalarıdır. Bütçe düzenlemesi tüm aileyi ilgilendirdiği için herkesin ortak bir karar alması gerekir.

Bütçe konusunda uzlaşmak için dikkat edebileceğiniz maddelerden bazıları şunlardır:

• Aile bütçesiyle alakalı değerlendirme yaparken yetişkin veya çocuk herkesin fikirlerinin dikkate alınması büyük önem taşır. Uzlaşma ortamının sağlanabilmesi için de herkese söz hakkı tanınmalı, vazgeçemeyecekleri ihtiyaçlar belirlenmelidir. 
• Hazırlanan listedeki tüm maddeler incelenip hane gelirine uyum sağlayıp sağlamadıklarının kontrol edilmesi gerekir. Eğer gider kalemleri geliri aşıyorsa her aile üyesinin bir ihtiyacından fedakarlık yapması talep edilebilir.
• Aile bütçesi planlanırken hane halkının motivasyonunu artırmak için finansal yatırımlar üzerine konuşulabilir. Örneğin bütçe tasarrufu sayesinde ilerleyen zamanda eğlenceli bir tatile çıkılabileceği veya herkesin istediği ortak bir eşyanın alınabileceği belirtilebilir.

Aile Bütçesindeki Ani Değişikliklere Nasıl Uyum Sağlanır?

Aile bütçenizi her ne kadar düzenli planlasanız da bazen beklenmedik harcamalarla karşı karşıya kalabilirsiniz. Bu gibi durumlarda finansal açıdan zorluk yaşamamak için birikim yapmayı tercih edebilirsiniz.

Her an ani değişikliklere hazır olabilmek için aileniz adına bir birikim hesabı açabilirsiniz. Aylık giderlerinizi de göz önünde bulundurarak düzenli veya düzensiz şekilde bu hesaba para yatırabilir ve zor koşullarda sizi rahatlatacak bir birikim yapabilirsiniz. Ani bir sağlık sorunu, kaza, iş kaybı veya yeni bir üyenin aileye katılacak olması gibi durumlarda bu birikim hesabını kullanabilirsiniz. Böylece rutin gelir/gider düzeninizi de bozmamış olursunuz. 

Eğer bu tarz bir birikim hesabınız yoksa ani harcamalar için kredi çekmeyi de bir çıkış yolu olarak değerlendirebilirsiniz. İhtiyacınıza uygun miktarda bir krediye başvurarak onaylanması durumunda aile bütçenize destek sağlayabilirsiniz.

Aile Bütçesi Oluştururken Dikkate Alınması Gereken Vergi ve Diğer Mali Konular Nelerdir?

Aile bütçesi oluştururken temel ve kişisel ihtiyaçlar göz önünde tutulduğu gibi vergi ödemeleri de dikkate alınır. Sahip olduğunuz mal varlığı çerçevesinde yıllık ödemeniz gereken ücretler belirlidir. Örneğin bir veya daha fazla eve sahipseniz bunların yıllık vergi ödemelerini de aile bütçesi planlamanıza eklemelisiniz. Bunun yanında araç sahipleri de aile bütçesi düzenlemesi yaparken vergileri ve çeşitli mali ödemeleri dikkate alarak bunları listeye ilave etmelidir. 

Aile bütçenizi hazırlarken mutlaka geleceğe yönelik yatırımlar da yapmalısınız. Bunun en iyi yollarından biri yatırım/birikim hesaplarından yararlanmak olabilir. Siz de tasarruflarınızı en iyi şekilde değerlendirmek için Hayat Finans ailesine katılabilirsiniz. Sunulan farklı yatırım ürünleriyle birikimlerinize değer katabilir, ihtiyaçlarınıza özel çözümlerden yararlanabilirsiniz.